tel. 67 215 37 17
tel. 67 215 37 17
Jednym z najczęstszych problemów, z którym borykają się osoby zaczynające swoją przygodę z ukulele, jest fakt rozstrajania się tego instrumentu. Powodów stanu, w którym nasz instrument nie brzmi, tak jak powinien, jest kilka. W poniższym artykule postaramy się je scharakteryzować, a także znaleźć sposoby na to, co można zrobić, żeby ukulele rozstrajało nam się jak najrzadziej.
Struny tak jak każdy inny element instrumentu się zużywają. Są one poddawany dużym przeciążeniom i po pewnym czasie tracą swoją elastyczność. Materiał, z którego są wykonane, czyli najczęściej nylon, lub nylgut rozciąga się i nie jest w stanie w pełni wrócić do poprzedniej formy. Jest to zupełnie normalny proces, który musi w końcu zostać zakończony poprzez wymianę strun na nowe.
Co ciekawe, nadmierne rozstrajanie się strun pojawia się zarówno pod koniec ich używania, jak i na samym jego początku. Świeżo założone, nowe struny muszą się ułożyć. Jeśli stosujemy struny nieposiadające kulkowych zabezpieczeń na końcach, musi ułożyć się też sam węzeł, przy pomocy którego mocujemy struny. Nie jest to nic niezwykłego i nie oznacza, że jest coś nie tak z Twoim ukulele, czy zakupionymi strunami.
Na tempo, z jakim rozstrajają się struny, mają wpływ przede wszystkim trzy czynniki: temperatura, wilgotność powietrza i częstotliwość grania.
Wpływu temperatury na rozstrajanie się instrumentu mógł zapewne doświadczyć niemal każdy właściciel ukulele. Często wystarczy przejść z instrumentem z ciepłego pomieszczenia do takiego, z uchylonym oknem, żeby pierwszy uderzony akord zabrzmiał jakoś krzywo.
Zmiany temperatury sprawiają, że struny, będące bardzo podatnymi na ten czynnik tworami, nieco zmieniają swoją długość, co wpływa na napięcie i wreszcie na dźwięk. Niestety jest to problem, na który, póki co, nie wynaleziono rozwiązania.
To aspekt mocno powiązany z temperaturą, jednak może powodować jeszcze większe problemy. Suche powietrze nie tylko wpływa na szybsze rozstrajanie się strun, ale też może być niebezpieczne dla samego instrumentu. Przy długim przechowywaniu czy używaniu ukulele w pomieszczeniu, w którym jest suche powietrze, drewno, z którego zbudowany jest nasz instrument, może zacząć wysychać. To z kolei może prowadzić do odkształceń czy wyskakiwania progów z podstrunnicy.
Zasada jest bardzo prosta i intuicyjna - struny na których często się gra, wcześniej zaczną tracić swoje właściwości, przez co szybciej będą się rozstrajać. Zwykle przyjmuje się, że jeśli gramy na instrumencie codziennie, powinno się wymieniać struny średnio co 1-2 miesiące. Warto jednak kierować się bardziej płynną zasadą, która mówi, że struny należy wymienić wtedy, kiedy brzmienie zaczyna zmieniać się na niekorzyść, a same struny rozstrajają się szybciej niż wtedy, kiedy były nowe.
Zwykle nadmierne rozstrajanie się nowych strun trwa 1-2 dni. Czasami ten okres jest krótszy, czasami nieco dłuższy, nie powinien on jednak przekraczać kilku dni. Istnieją też sposoby, żeby ten czas skrócić. Najpopularniejszym jest delikatne naciąganie strun, odciągając je od pudła rezonansowego, następnie dostrajanie do właściwej wysokości dźwięku i powtarzanie całego procesu. Można też próbować gry z dużą siłą, należy jednak uważać na to, żeby takich świeżych strun nie pozrywać.
Czasem ukulele po prostu nie da się nastroić albo traci ono strój już po kilku uderzeniach w struny. Winę za to mogą ponosić nie tylko struny, ale także elementy budowy ukulele. Czasami są to małe usterki, które łatwo naprawić, innym razem większe awarie wymagające sporych napraw. Zdarzają się także sytuacje (choć na szczęście bardzo rzadkie), kiedy ukulele nie nadaje się do naprawy. Najczęstsze przyczyny takiego stanu rzeczy omówimy poniżej.
Klucze to elementy ukulele, na których mocujemy struny i dzięki którym mamy panowanie nad ich naciągiem, a więc możemy je stroić. Zwykle w tym niewielkim instrumencie stosuje się trzy rodzaje kluczy - otwarte, zamknięte powietrzne i zamknięte olejowe.
Pierwsze z nich są najprostszym rodzajem. Ich działanie opiera się na zasadzie przekładni, gdzie element którym obracamy wprawia w ruch zębatki, a te następnie kręcą bolcem, na który nawinięta jest struna. Klucze zamknięte są dodatkowo ukryte w specjalnej niewielkiej puszce, chroniącej przed zanieczyszczeniami, zaś wersje olejowe, są także wypełnione olejem, co sprawia, że działają dużo płynniej.
Czasami klucze są zrobione z materiałów niskiej jakości, co ma wpływ na ich łatwiejsze uszkadzanie się np. w wyniku nieumyślnego uderzenia. Zdarza się też, że elementy składowe takich urządzeń rdzewieją. Czasem też wypaczają się mocowania kluczy (np. zrywa się gwint w otworze mocującym). To wszystko może powodować sytuację, w której nastrojenie ukulele jest po prostu niemożliwe. Zaradzić temu można poprzez wymianę uszkodzonych kluczy na nowe.
Ze względu na prostą budowę tego elementu w akustycznych i elektroakustycznych odmianach ukulele nie powinien on sprawiać problemów. Czasem jednak zdarza się, że uszkadza się on w sposób mechaniczny, bądź wręcz odkleja i rusza się, uniemożliwiając nastrojenie instrumentu. W takiej sytuacji pomaga zwykle ponowne przytwierdzenie tego elementu bądź wymiana na nieuszkodzony.
Wypaczone drewno
To niestety najpoważniejszy przypadek. Czasami drewno użyte do budowy ukulele może się wypaczać (np. przez kontakt z wodą). Jeśli z tego powodu odkształci się nam gryf, bardzo ciężko będzie sprawić, żeby instrument nadal nadawał się do gry.
Na koniec z kolei przypadek najbardziej trywialny. Czasami, szczególnie osoby, które robią to po raz pierwszy, zawiązują struny w niewłaściwy sposób, bądź zostawiają za mało luzu podczas zakładania strun. Na szczęście rozwiązanie w takie sytuacji jest bardzo proste i szybkie - należy ściągnąć taką strunę i założyć ją jeszcze raz zgodnie ze sztuką. Jeśli już ją przycięliśmy, może będzie trzeba zakupić nową, co jednak przy cenach kompletów strun do ukulele nie powinno stanowić szczególnego problemu.
