tel. 67 215 37 17
tel. 67 215 37 17
Na odpowiednie brzmienie gitary składa się wiele powiązanych ze sobą elementów. By zachować je w dobrej kondycji, a tym samym zapewnić instrumentowi dłuższą żywotność, należy pamiętać o regularnych przeglądach i konserwacji. Jeśli zaniedbamy te aspekty, gitara zacznie brzęczeć, a gra utraci płynność. Z czego najczęściej wynika brzęczenie i jak można mu zaradzić?
Brzęczenie gitary to nieczysty i powtarzający się dźwięk, który w trakcie gry pojawia się na strunie bądź progu. W odróżnieniu od gitar klasycznych i akustycznych, w ich elektrycznych odpowiednikach problemem jest dopiero brzęczenie słyszane ze wzmacniacza.
Powód brzęczenia gitary może być banalny albo złożony. Poniżej znajdziesz większość z nich wraz z potencjalnym sposobem rozwiązania problemu. Pamiętaj jednak, że gitara to nie krzesło czy szafka, dlatego co do zasady rekomendujemy udanie się z problemem do lutnika. Wśród czynników prowokujących brzęczenie wyróżniamy takie elementy jak:
Brzęczenie z powodu niedokładnego dociskania strun najczęściej dotyczy początkujących gitarzystów, mających miękkie opuszki palców i braki w technice. Pamiętaj, że struny należy przyciskać między progami (najłatwiej robić to bliżej progu). Kiedy mimo poprawy warsztatu problem nie znika, sprawdź – jeśli masz taką możliwość – czy wystąpi również podczas użytkowania innej gitary. Możesz też udostępnić swoją gitarę innemu instrumentaliście i zweryfikować, czy defekt dźwiękowy powtórzy się w trakcie jego gry.
Brzęczenie może być spowodowane przerwaniem owijki strun bądź struny. Przeważnie dochodzi do tego pod wpływem częstej i intensywnej gry. Uszkodzenie najłatwiej rozpoznać wzrokowo bądź czuciowo. Wystarczy, że strunom przyjrzysz się z bliska na całej ich długości – albo dotkniesz palcami i poszukasz nierówności. O wadzie będą świadczyły dysproporcje na powierzchni strun w miejscach, którymi po naciśnięciu przylegają one do progów i podstrunnicy. W celu wyeliminowania brzęczenia uszkodzoną strunę należy wymienić na nową.
Próg w gitarze to metalowa sztabka, do której dociskamy struny. Poprzez ich skrócenie w momencie drgania zmieniamy wysokość dźwięku. Nieprecyzyjnie dopasowany próg to usterka przeważnie występująca w gitarach słabszych jakościowo. Brzęczenie jest spowodowane zahaczaniem struny o wystający element.
Najprostszym sposobem na znalezienie nieprawidłowej krzywizny jest przyłożenie linijki ustawionej na sztorc w poprzek progów i dociskanie z każdej strony. Chwiejność przedmiotu będzie oznaczała zlokalizowanie problemu. Zbyt wysoki próg wystarczy nieco spiłować, wcześniej ochronnie okleiwszy gryf taśmą.
Mostek odpowiada m.in. za przenoszenie drgań na korpus gitary. Jeśli jest zbyt niski, wymusza mniejszą akcję strun niż standardowa i prowadzi do zahaczania strunami o progi. Brzęczenie spowodowane niskim mostkiem będzie występowało podczas szarpania strun w różnych pozycjach. Zbyt niski lub zniszczony mostek należy wymienić na nowy. Jeżeli zdecydujemy się samodzielnie przeprowadzić tę czynność, pamiętajmy, że fabryczny mostek należy odkleić na gorąco. Element możemy np. podgrzać żelazkiem przez zmoczoną lnianą ścierkę, a następnie delikatnie usunąć, korzystając ze szpachelki. Przed przyklejeniem nowego mostka miejsce należy oczyścić.
Siodełko jest niewielkim elementem na końcu gryfu – przy główce gitary. Stanowi oparcie dla strun, odpowiada za wysokość strun nad progami i ich równe rozłożenie. Brzęczenie może pojawić się w wyniku szarpania tzw. pustych strun – czyli tych nieprzyciskanych do progów. Rozwiązaniem problemu jest odpowiednia regulacja siodełka bądź jego wymiana.
Klucze gitarowe, czyli stroiki, służą do naciągania strun i odpowiadają za dźwięk instrumentu. Jeśli są poluzowane, mogą rezonować i tym samym powodować brzęczenie. Prowizorycznie problem luźnych kluczy możesz rozwiązać, sklejając część rezonującą i stabilizując całość poprzez założenie gumki do włosów pomiędzy klucze a siodełko.
Powodem brzęczenia może być wadliwa krzywizna gryfu. By to sprawdzić, należy przycisnąć każdą ze strun na pierwszym i ostatnim progu. Zbyt wypukły gryf wyraźnie oprze się o progi między 5 a 7; zbyt wklęsły między 5 a 7 progiem utworzy widoczną szczelinę.
Normalizacja krzywizny gryfu opiera się na manipulowaniu śrubą regulacyjną pręta napinającego gryf. By to zrobić, musimy skorzystać z klucza imbusowego (zwykle dodawanego do zestawu wraz z gitarą). Jeśli gitara nie ma takiego rozwiązania, możemy zastosować dość siermiężną metodę prostowania gryfu – nawilżając i wyginając strukturę. Owijamy go mokrą szmatką i tworzymy system ucisków imitujących dźwignię. Całość podgrzewamy np. farelką.
Jeśli instrument nie został wykonany prawidłowo, jego poszczególne elementy mogą negatywnie na siebie oddziaływać i wywoływać brzęczenie. Podobnie jest w przypadku niewłaściwego przechowywania gitary. To instrument szczególnie wrażliwy na wahania temperatury i uszkodzenia mechaniczne. Drewno, z którego jest wykonany, to materiał, który pochłania wilgoć i pęcznieje, a wysychając zmniejsza swoją objętość. W pomieszczeniach wypełnionych instrumentami muzycznymi z drewna powinniśmy utrzymywać około 50-procentową wilgotność względną powietrza.
Zaliczamy do nich chociażby zbyt długie struny luźno wiszące przy mostku i zahaczające o inne elementy gitary bądź obluzowane części, które pod wpływem drgań rezonującego pudła uderzają o instrument i zniekształcają dźwięk.
Naprawę gitary – zwłaszcza tej droższej – zaleca się powierzyć lutnikowi. To fachowiec mający odpowiednią wiedzę, potrafiący właściwie zdiagnozować problem oraz trwale mu zapobiec (jednocześnie jak najmniej ingerując w instrument). W przypadku tańszych gitar, w sytuacji, gdy koszt naprawy najprawdopodobniej przewyższy wartość instrumentu, w pierwszej kolejności z problemem spróbujmy uporać się samodzielnie.
