Altówki

Altówki

Altówka to jeden z klasycznych instrumentów smyczkowych, który niemal zawsze mylony jest ze skrzypcami. Co ciekawe oba te instrumenty są ze sobą nierozerwalnie powiązane, ewoluując dosłownie w tym samym czasie, a co ciekawe - także w tych samych rękach. Wynika to z faktu, że w pierwsi twórcy skrzypiec jednocześnie produkowali także altówki i dopiero z biegiem czasu mocniej zaznaczyła się różnica pomiędzy tymi instrumentami. Pomimo małej popularności, jeśli idzie o grę solową, altówki są nieodłącznym elementem orkiestr symfonicznych, jak i kwartetów smyczkowych. 

Czym altówka różni się od skrzypiec 

Esencjonalną różnicą pomiędzy altówkami i skrzypcami jest oczywiście odmienne strojenie, które de facto stanowi dla siebie wzajemne uzupełnienie. Najczęstszym zastosowaniem altówki jest w końcu akompaniowanie skrzypcom, co skutkuje zastosowaniem w nich niższego stroju. Standardowo altówkę stroi się do dźwięków c g d¹ a¹, umożliwiając osiągnięcie skali od c do a³. Jednocześnie jest ona wyraźnie większa od skrzypiec, co przekłada się również na większe pudło rezonansowe. Dzięki temu brzmienie altówki jest głębsze, donośniejsze i bardziej wyraziste, wywołując zaskoczenie wśród osób, które słyszą jej dźwięk po raz pierwszy. Jeśli idzie o pozostałe cechy, rzeczywiście altówka i skrzypce kłują po oczach wzajemnym podobieństwem. Posiadają one dokładnie ten sam kształt oraz cały garnitur (kołki, strunociąg, podbródek) w odpowiednio zwiększonym rozmiarze. 

Dlaczego altówki posiadają różne rozmiary - który wybrać? 

Biorąc pod uwagę to, że na altówce gra się opierając ją na ramieniu, powstaje potrzeba dopasowania jej rozmiaru do proporcji szkieletowych muzyka. W tym przypadku sprawa ma się jednak nieco inaczej niż w przypadku skrzypiec, które posiadają sztywno określone rozmiary od 1/64 do pełnych skrzypiec 4/4. Altówki nie mają jednoznacznie określonego gabarytu, od którego można by tworzyć cząstkowe wartości, dlatego ich rozmiary podaje się w calach (podając rozmiar pudła, a nie całego instrumentu). Najwięcej altówek mieści się w rozmiarach 15”, 15,5” i 16”, choć nie brakuje również mniejszych wariantów np. 12” czy 13”.  

Jeśli chodzi o to, który rozmiar altówki będzie odpowiedni – niestety nie ma tutaj jednoznacznej odpowiedzi. Ciała ludzi są zróżnicowane tak bardzo, że nie da się określić żadnego wzoru czy jasnej korelacji, pozwalających na wybór idealnego rozmiaru w ciemno. Na to jaki rozmiar altówki powinieneś wybrać, będzie miał wpływ Twój wzrost, długość ramion, długość palców czy ułożenie barków, dlatego konieczne jest osobiste przymierzenie tego typu instrumentu. Zbyt mała lub zbyt duża altówka może skutecznie ograniczyć swobodę gry, a to przełoży się z pewnością na jakość odgrywanego utworu. 

Czy altówka to trudny instrument do nauki? 

Jeśli chodzi o poziom trudności gry na altówce, to podobnie jak w przypadku skrzypiec, należy określić go jako bardzo wysoki. Smyczkowe instrumenty zdecydowanie nie wybaczają błędów, dlatego doprowadzenie umiejętności gry do perfekcji, ma na nich kluczowe znaczenie. Altówka nie posiada progów na podstrunnicy (jak gitary), sprawiając że minimalna zmiana w położeniu palca przekłada się na inny dźwięk. Te niewielkie różnice mogą być przy tym niesłyszalne dla początkującego muzyka, dlatego zaleca się, aby rozpoczynać przygodę z altówką w towarzystwie nauczyciela. Warto przy tym zaznaczyć, że rzadko zdarza się, aby ktoś rozpoczynał przygodę z muzyką wybierając od razu altówkę. Altwioliści najczęściej rozpoczynają naukę gry po prostu od skrzypiec, z czasem przechodząc właśnie do altówek. 

Znani kompozytorzy piszący dzieła na altówkę 

Choć na przestrzeni ostatnich kilkuset lat, altówki spełniały przede wszystkim rolę akompaniującą dla skrzypiec to nie brakuje kompozycji przygotowanych specjalnie na ten wyjątkowy instrument. Warto również wspomnieć, że w czasach współczesnych altówka przechodzi prawdziwy renesans w orkiestrach symfonicznych, gdzie coraz częściej przypisuje się jej główną rolę. Od tworzenia dzieł na altówkę nie stronili w końcu najwięksi mistrzowie, jak Jan Sebastian Bach, Wolfgang Amadeusz Mozart czy Krzysztof Penderecki.