tel. 67 215 37 17
tel. 67 215 37 17
Pianino to instrument, który jest z nami już ponad 200 lat. Powstało jako mniejsza i tańsza alternatywa dla fortepianu, dzięki czemu szybko zdobyło popularność w mieszczańskich domach. Minęło wiele lat, nadeszła rewolucja cyfrowa a wraz z nią możliwość stworzenia instrumentu o jeszcze mniejszych gabarytach i znacznie niższej cenie, zachowującym przy tym, a nawet rozszerzającym swoją funkcjonalność. To właśnie o wszystkim związanym z pianinem cyfrowym będziemy opowiadać w tym artykule.
Pianino cyfrowe to klawiszowy instrument, będący nowoczesną, technologicznie zaawansowaną odpowiedzią na klasyczne, akustyczne pianino. W tym przypadku jednak dźwięk nie jest generowany przez drgające struny, w które uderzają młoteczki, połączone z naciskanymi przez grającego klawiszami, a przez cyfrowy moduł brzmieniowy.
Sam instrument zachowuje jednak standardowy rozmiar i układ klawiatury, starając się w tym zakresie dokładnie imitować pianino akustyczne. Posiada zatem 88 klawiszy, zbudowanych w taki sposób, żeby jak najdokładniej imitowały odczucia towarzyszące muzykowi podczas gry na klasycznym instrumencie.
Każde pianino cyfrowe posiada również możliwość podłączenia elektronicznych odpowiedników pedałów ekspresji, po to, żeby osiągnąć wrażenia jak najlepiej oddające te podczas gry na pianinie akustycznym.
Zwykle pianino tego typu jest wyposażone także w specjalną podstawę, która ma sprawić, że cała konstrukcja będzie bardziej przypominała wyglądem pianino akustyczne.
Odpowiedzią na to pytanie jest sposób wytwarzania dźwięku. W instrumentach tych odeszło się od prób syntezowania dźwięku, czyli składania i modulowania fal z kilku generatorów w ten sposób, żeby razem tworzyły brzmienie przypominające pianino. Zamiast tego postawiono na sampling, czyli działanie na nagranej próbce dźwięku akustycznego pianina, bądź innego instrumentu, który chciano odtworzyć. W najwyższych modelach korzysta się z dźwięków nagranych na najlepszych akustycznych instrumentach danej firmy.
Pianina praktycznie od początku swojego istnienia cieszyły się uwielbieniem muzyków, nie były to jednak instrumenty pozbawione wad. Kilka największych rozwiązano w cyfrowej odmianie tego instrumentu.
Pianino, jak praktycznie każdy instrument akustyczny, ma ograniczone możliwości, jeśli chodzi o barwę dźwięku, jaka się z niego wydobywa. Do czasów, kiedy to bardzo szybko zaczęła się rozwijać technika cyfrowa, zasada była bardzo prosta — jeden instrument to jedna barwa. Cyfrowa odmiana instrumentu, o którym dzisiaj piszemy, nie ma takich ograniczeń. Pianino cyfrowe może imitować brzmienie różnych modeli pianin i fortepianów akustycznych, ale też organów, a nawet instrumentów dętych, czy perkusyjnych. Dla pianistów często najważniejsza okazuje się jednak możliwość szybkiej zmiany pomiędzy brzmieniem pianina a fortepianu, a także wybór bardziej skupionego, wytłumionego dźwięku, czy brzmienia bardzo szerokiego, utopionego w pogłosie.
Dzięki wymyśleniu pianina cyfrowego instrument ten przestał być nieporęcznym meblem, podobnym do szafy. Nowoczesną wersję można łatwo przesuwać, przenosić, czy nawet przechowywać w specjalnym futerale, kiedy nikt na nim nie gra. Dość łatwo można je też przewozić i nie potrzeba do tego sześciu osób i busa towarowego. Istnieją także specjalne odmiany przystosowane do grania na scenie, tzw. stage piano, które są wyposażone w szereg ułatwień i dodatkowych funkcji. O nich jednak więcej opowiemy w dalszej części tego artykułu.
Jedna z najważniejszych zalet tego instrumentu, która może zdecydować, czy ktoś pragnący nauczyć się gry na jakimś instrumencie, sięgnie właśnie po pianino. Akustyczne odmiany są dość głośnymi instrumentami, które dodatkowo dotykają dużą powierzchnią podłogi, przez co gra na nich jest szczególnie słyszalna m.in. przez sąsiadów w bloku.
Wszystkie modele pianin cyfrowych posiadają wyjście słuchawkowe. Po wpięciu się w nie automatycznie odcinają dźwięk dochodzący z głośników tak, że nawet osoba siedząca obok grającego słyszy tylko palce naciskające klawisze. Dzięki temu tworzenie, czy ćwiczenie na tym instrumencie może się odbywać nawet w środku nocy, bez obawy o to, że obudzimy domowników, czy sąsiadów.
Funkcja szczególnie ważna dla bardziej zaawansowanych użytkowników. Dzięki protokołowi MIDI można zapisywać na komputerze nie sam dźwięk, ale jego wysokość, siłę nacisku klawisza, czy długość trwania po to, żeby już w postprodukcji wybrać interesujące nas brzmienie. Zmienił on zupełnie to, w jaki sposób tworzy się muzykę i kształtuje brzmienie. Wyposażenie pianina cyfrowego w specjalne wyjścia MIDI bądź bardziej nowoczesne USB powoduje, że jeśli chcemy popracować w ten sposób, nie musimy dokupować zewnętrznych klawiatur sterujących.
Niestety, pianino cyfrowe nie jest instrumentem pozbawionym wad. Zdecydowanie największą z nich jest jego brzmienie. Z łatwością na rynku można znaleźć instrumenty cyfrowe, dla których odczucia z grania kompletnie nie różnią się od ich akustycznych odpowiedników. Brzmienie jednak jest osobną kwestią. Pomimo wielu lat niezwykle intensywnego rozwoju technologii nadal nie udało się stworzyć pianina cyfrowego, które brzmiałoby tak, żeby nie dało się go odróżnić od instrumentu akustycznego. Oczywiście, imitacje brzmień są bardzo dobre, jednak np. osoba grająca na co dzień na pianinie z łatwością rozpozna na nagraniu dźwięk mający tylko przypominać brzmienie akustycznego instrumentu.
Wada ta nie jest jednak problemem dla zdecydowanej większości muzyków, którym pianino cyfrowe służy jako instrument do ćwiczeń, czy nawet występów na scenie. W takich sytuacjach barwa dźwięku oferowana przez nowoczesne modele jest więcej niż zadowalająca.
Wiele osób zadaje sobie takie pytanie, odpowiedź jest jednak niezwykle prosta. Nie, pianino cyfrowe to nie keyboard i właściwie poza tym, że są to cyfrowe instrumenty klawiszowe, nie mają one ze sobą niewiele wspólnego.
Pierwszą różnicą, która rzuca się w oczy jeszcze przed podłączeniem obu instrumentów do prądu, jest klawiatura. W keyboardzie używa się zwykle prostych, plastikowych klawiatur, które nie muszą imitować wrażeń z grania na akustycznym pianinie. Do tego w podstawowych modelach posiadają one 61 klawiszy, a nie 88 tak, jak pianina cyfrowe.
Keyboardy posiadają także moduły automatycznego podkładu, który ma za zadanie imitować zespół akompaniujący podczas grania głównej linii melodycznej. Pianina cyfrowe nie są wyposażone w tego typu elementy.
Trzecią kwestią jest sprawa brzmień. Keyboard ma za zadanie brzmieć jak bardzo różne, niekoniecznie klawiszowe instrumenty, zwykle więc wybór barw jest zdecydowanie szerszy. Pianino cyfrowe powinno być z kolei bardziej nastawione na brzmienia pianin i fortepianów, przez co są one zwykle dużo bardziej dopracowane i brzmią po prostu znacznie bardziej prawdziwie.
Keyboardy są zwykle także znacznie tańsze od pianin cyfrowych. Ich podstawowe modele można kupić już za kilkaset złotych.
Nie, pianina cyfrowego nie trzeba stroić. Jest to kolejna spora przewaga tego instrumentu nad jego akustycznym starszym bratem. Strojenie pianina akustycznego jest żmudne, bardzo czasochłonne, a w przypadku gdy instrument jest zaniedbany (np. jego struny są zardzewiałe), wymaga niezwykłej precyzji, gdyż każdy gwałtowniejszy ruch może spowodować zerwanie struny. Na szczęście właściciele pianin cyfrowych nie mają tego problemu. Moduły brzmieniowe są od nowości ustawione bardzo dokładnie. Co prawda na wysokość dźwięku, który dociera z pianina do głośników, może mieć wpływ np. niestabilne napięcie w gniazdku, są to jednak dość rzadkie sytuacje.
Co ciekawe, w większości pianin cyfrowych można jednak manipulować strojem. Standardowo ustawiony on jest w taki sposób, że dźwięk a1 odpowiada częstotliwości 440 Hz, można jednak ustawić go np. na 432 Hz. Wtedy też automatycznie przestroją się pozostałe dźwięki.
Stage piano to odmiana pianina cyfrowego, która jest przystosowana do grania na scenie. Nie posiada więc zintegrowanej podstawy, która jest trudna w transporcie (ze względu na gabaryty i wagę). Zamiast tego używa się statywów do instrumentów klawiszowych, które składają się do niewielkich rozmiarów.
Stage piano jest także przystosowane do tego, żeby grać na nim po podłączeniu do wzmacniacza, bądź konsolety mikserskiej, nie posiadają więc wbudowanych głośników. Zamiast nich są zwykle wyposażone w wyjścia niesymetryczne typu „duży jack” (osobno dla lewego i prawego kanału) bądź symetryczne XLR.
Zwykle modele oznaczone jako stage piano posiadają także dopracowane brzmienia innych instrumentów klawiszowych jak organy Hammonda, Wurlitzery, czy Rhodesy. Poza tym mają wbudowane inne moduły umożliwiające kształtowanie barwy jak dodatkowe pogłosy, kompresory, czy korektory graficzne. Nierzadko zdarza się, że poszczególne brzmienia występują w różnych wariantach, np. z podbitym dołem, czy lekko odstrojone.
