tel. 67 215 37 17
tel. 67 215 37 17
Keyboardy to bardzo specyficzne instrumenty. Z jednej strony od kilkudziesięciu lat są popularne, z drugiej jednak traktuje się je po macoszemu, kojarząc głównie z zespołami weselnymi i nie do końca profesjonalnym graniem. Jak jest naprawdę? Czy keyboard to instrument jedynie dla osób, które chcą w przyszłości grać do tańca? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w dalszej części tego artykułu.
Keyboard to elektroniczny instrument klawiszowy, o kształcie klawiatury zapożyczonym z pianina. Jego cechą wyróżniającą od innych instrumentów tego typu jest występowanie modułu automatycznego akompaniamentu, który znacznie ułatwia granie i ubogaca brzmienie.
Gra na keyboardzie opiera się na tych samych zasadach, co w przypadku pianina. Najważniejszą różnicą jest wspomniany wcześniej moduł automatycznego akompaniamentu, który sprawia, że do melodii granych prawą ręką, możemy w łatwy sposób dołożyć podkład, którym sterujemy poprzez wciskanie w odpowiednich momentach trójdźwięków odpowiadających danym akordom. Dzięki temu na keyboardzie można zagrać praktycznie wszystko — od klasycznych fortepianowych utworów (automatyczny akompaniament można w prosty sposób wyłączyć), po melodie popularne wzbogacone o dodatkowe instrumenty tworzące dla nich tło.
Na początku zadajmy sobie pytanie, czy w ogóle warto na nim grać? Zgłębiliśmy ten temat w naszym artykule „Czy warto uczyć się grać na keyboardzie?”, do przeczytania którego serdecznie zapraszamy. Tutaj skupmy się na tych zaletach grania na keyboardzie, które sprawiają, że tak dużo osób decyduje się na rozpoczęcie przygody z tym instrumentem.
Keyboard ma wiele podobieństw do instrumentów takich jak pianino czy fortepian. Opanowanie podstaw jest jednak na nim dużo łatwiejsze. Powodem tego jest automatyczny akompaniament, za pomocą którego granie podkładu jest nieporównywalnie prostsze, niż w przypadku klasycznego, fortepianowego akompaniowania lewą ręką. Jak już wspominaliśmy, tutaj nawet rozbudowane linie tworzące podkład mogą być wyzwalane przez naciśnięcie trzech klawiszy składających się na dany akord. Jakiś czas temu producenci niektórych urządzeń poszli jeszcze dalej, oddając do użytku muzykujących system akompaniamentu one key, gdzie np. naciśnięcie samego tylko klawisza odpowiadającego za dźwięk C uruchamia akord C-dur. Jeśli zaś chcemy zagrać akord molowy, naciska się wtedy dwa klawisze (niższy decyduje o tym, jaki to akord).
Materiały służące do nauki gry na keyboardzie są bardzo rozpowszechnione. Bez problemu w internecie można znaleźć zarówno filmiki instruktażowe, jak i nuty z rozpisanymi akordami na lewą rękę. Do tego w przypadku tych ostatnich żadnego znaczenia nie ma język, w którym została przygotowana publikacja, gdyż… nuty na całym świecie są takie same. Można wpaść jednak w małą pułapkę, jeśli chodzi o akordy. Otóż za oceanem używa się tzw. notacji amerykańskiej, która charakteryzuje się jedną różnicą w stosunku do naszej, europejskiej (zwanej też niemiecką). W tej używanej w naszym kraju kolejne dźwięki gamy C-dur to C D E F G A H. Amerykanin z kolei powiedziałby, że gama C-dur to C D E F G A B. Co za tym idzie nasz akord h-moll będzie zapisywany w notacji amerykańskiej jako bm, zaś nasz B-dur to u nich Bb.
Co ważne, zdecydowana większość materiałów, z których może uczyć się przyszły adept keyboardu, jest dostępna w internecie za darmo. Wydawnictwa drukowane (jak np. wydawane od niemal 30 lat” Zagraj to sam”) także nie są szczególnie drogie i nuty do kilkunastu utworów składających się na jeden zeszyt można dostać za kilkanaście-dwadzieścia kilka złotych.
Oczywiście, keyboard może być docelowym instrumentem. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, żeby stał się świetnym wstępem do gry na pianinie. Klawiszowiec, który całkiem nieźle panuje nad prawą ręką, może zacząć swoją naukę gry na starszym bracie „parapetu” od dużo bardziej skomplikowanych rzeczy, niż osoba, która siada do tego typu instrumentu po raz pierwszy. Do tego znajomość akordów, których używa się do grania z podkładem automatycznym, z pewnością przyda się w zrozumieniu budowy akompaniamentu na pianinie, czy nawet komponowaniu własnych utworów.
Wspominaliśmy już wcześniej, że najważniejszą cechą wyróżniającą keyboard jest moduł akompaniamentu automatycznego. Z czym on się wiąże? Czy to jedyna z funkcji charakterystycznych dla tego instrumentu?
Funkcja nieodłącznie związana z podkładem automatycznym. Akompaniamenty to gotowe wielościeżkowe pliki, opierające się o instrumenty, których imitacje są dostępne w danym urządzeniu. Zwykle składają się z linii perkusyjnej, a także kilku dopasowanych do siebie linii instrumentalnych. Poza wyborem danego akordu w trakcie gry, przy pomocy osobnych przycisków można zdecydować, który z danych wariantów podkładów ma być odgrywany w danym momencie, czy kiedy zastosować przejście. Każdy z akompaniamentów ma także rozpisane intro i outro, które pomogą ubrać odgrywany utwór w odpowiednie ramy.
Cyfrowa rewolucja pozwoliła zbudować instrumenty, które mogą brzmieć jak setki innych, akustycznych. W keyboardach moduł brzmieniowy zwykle pozwala na imitację przynajmniej 100 instrumentów bądź ich wariantów. Chcesz zabrzmieć jak skrzypce? Nie ma problemu. A może jak trąbka? Takie brzmienie też znajdziesz. W większości keyboardów można znaleźć też brzmienia niemające swoich akustycznych odpowiedników, jak różne warianty barw syntezatorowych.
Zobacz ranking najlepszych keyboardów dla początkujących!
Bardziej zaawansowane keyboardy potrafią kosztować nieporównywalnie więcej od ich podstawowych odpowiedników. Nie jest jednak tak, że posiadają one dokładnie takie same możliwości, a różnią się tylko wykonaniem czy ilością brzmień lub akompaniamentów.
Po pierwsze, bardziej profesjonalne instrumenty tego typu pozwalają na znacznie lepsze panowanie nad barwą, której w danym momencie używamy. Często są wyposażone w korektor graficzny, zwany popularnie equlizerem, lub eq. To dzięki niemu możemy dodać więcej interesujących nas częstotliwości (np. niskich tonów), czy zredukować te niepożądane. Niektóre z zaawansowanych keyboardów posiadają także inne efekty, jak pogłosy czy efekty echa.
Zwykle klawiatura użyta w instrumentach typu keyboard opiera się o mechanizm sprężynowy — klawisze chodzą lekko, co ułatwia granie. Bardziej zaawansowane instrumenty posiadają jednak klawiaturę ważoną, dzięki której odczucia podczas grania zdecydowanie bardziej przypominają te, które towarzyszą nam, gdy korzystamy z pianina akustycznego. Klawisze posiadają swoją wagę, wyraźnie wolniej wracają do pozycji wyjściowej po naciśnięciu, a lewa część klawiatury chodzi ”ciężej” od prawej.
Dla wszystkich czujących w sobie zapał twórczy producenci bardziej zaawansowanych keyboardów przygotowali funkcję nagrywania. Można dzięki niej nagrać np. to, jak będą zmieniać się akordy przy użyciu danego brzmienia, do tego dograć melodię a później pracować nad drugim głosem czy wzbogaceniem tła muzycznego.
Zwykle instrumenty z wyższej półki umożliwiają także połączenie z komputerem i wykorzystanie keyboardu jako klawiatury sterującej (której używa się przy produkcji utworów), czy to przez połączenie USB, czy starsze MIDI.
Chyba najważniejsza cecha, dostrzegalna przez każdego grającego i słuchającego keyboardu z wyższej półki. Brzmienia są po prostu dużo wyższej jakości i przypominają rzeczywiste instrumenty w dużo większym stopniu. O ile w przypadku brzmień instrumentów elektrycznych, jak organy Hammonda, różnica jest spora, ale nie przytłaczająca, o tyle w przypadku np. instrumentów dętych brzmienia różnią się już bardzo znacząco.
Na koniec tego artykułu opowiedzmy sobie o tym, czym różni się keyboard od innych popularnych instrumentów klawiszowych, z którymi może być mylony. Na pierwszy ogień idzie pianino akustyczne.
Tutaj właściwie jedyną częścią wspólną jest klawiatura. Instrumenty te zupełnie różnią się od siebie ,jeśli chodzi o zasadę wydobywania dźwięku. Keyboard korzysta z samplowanych dźwięków cyfrowych, które następnie są przetwarzane na formę, która po puszczeniu z głośników może być odebrana przez nasze ucho. W pianinie zaś młoteczki będące połączone z klawiszami uderzają w struny, te wybrzmiewają (co dodatkowo potęgowane jest przez tzw. płytę pogłosową) i tak generowany dźwięk dochodzi do naszych uszu. Do tego pianino jest dużym i ciężkim instrumentem, nie wymaga też zasilania do działania.
Keyboard i syntezator to nazwy często używane zamiennie. Jest to spory błąd, bowiem te instrumenty, choć na pierwszy rzut oka bardzo podobne, mocno różnią się zastosowaniem.
Keyboard powinien imitować brzmienie innego instrumentu i pozwalać na łatwe granie piosenek czy utworów przy użyciu podkładu automatycznego. Do tego celu ma on wbudowane głośniki. Syntezator z kolei ma za zadanie tworzyć brzmienie, które nie ma swojego odpowiednika w świecie akustycznym. Działa to na zasadzie syntezy, od którego to procesu ten instrument bierze swoją nazwę. Najczęściej nie posiada on także głośników — z racji, że jest stworzony do pisania utworów czy odgrywania ich na scenie korzysta z wyjść audio, które podłącza się przy pomocy kabli bezpośrednio do miksera audio lub systemu nagłośnieniowego.
Pierwszą i najbardziej zauważalną różnicą jest ilość klawiszy. W swoich podstawowych wersjach keyboardy posiadają ich 61, zaś pianina cyfrowe zwykle 88 tak jak ich akustyczne odpowiedniki. Sama klawiatura nawet tańszych modeli pianin cyfrowych jest zwykle ważona. Istotną różnicą jest także fakt, że pianina cyfrowe nie posiadają modułu podkładu automatycznego, a ich bank brzmień jest dużo bardziej ograniczony. Zwykle też mają dużo bardziej dopracowane brzmienia pianin i fortepianów.
